Bitwa pod Grunwaldem

Treść

Bitwa pod Grunwaldem, wśród wielu historyków uchodzi za jedną z największych bitew średniowiecznej Europy. Uznawana jest także za zderzenie dwóch światów i koncepcji militarnych – Europy środkowo-wschodniej z ówczesnym światem zachodnim. 
Po zaciętych bojach wojskom polsko-litewsko-rusko-tatarskim pod wodzą, króla Władysława Jagiełły udało się pokonać siły krzyżaków i ich zachodnioeuropejskich sojuszników, a w walce poległ sam wielki mistrz Ulrich von Jungingen.
Do starcia doszło 15 lipca 1410 roku. Walki trwały od dziesiątej rano do siódmej wieczorem. Krzyżacy wystawili około 15-20 tys. wojska przeciwko 30 tysięcznym siłom króla Polski oraz księcia litewskiego Witolda. Ponadto armia zakonna stała na nasłonecznionym otwartym polu, w przeciwieństwie do chowających się w pobliskim lesie oddziałów polskich, które specjalnie opóźniały wymarsz. Przed bitwą doszło do symbolicznego przekazania dwóch mieczy, przez wielkiego mistrza zakonu rycerskiego dla króla polski. Gest ten w polskiej historiografii jest bardzo kontrowersyjny, ponieważ opisany przez sienkiewiczowską narracje, przez wielu uznawany za akt zniewagi. Warto jednak wspomnieć, że tradycja przekazywania sobie mieczy przed bitwą była wśród rycerstwa zachodnioeuropejskiego czymś znanym i praktykowanym. Możliwe jest, że Jagiełło urodzony na terenach ówczesnej dzikiej, pogańskiej Litwy nie znał tego zwyczaju, dlatego mógł odczytać go jako zniewagę. Istnieje także inny pogląd, który mówi, że  sam gest nie był odczytany negatywnie, lecz butne zachowanie posłańców zakonu rycerskiego. 
Po podarowaniu dwóch mieczy Polakom, wojska wyszły na pole bitwy. Sam Władysław nie brał czynnego udziału w walkach, obserwując i dowodząc swoimi oddziałami na pobliskim wzgórzu.
Początkowo bitwa toczyła się ze zmiennym skutkiem, jednak połączone siły polsko-litewskie końcowo rozgromiły oddziały krzyżackie. W walce zginął kwiat zakonu wraz z wielkim mistrzem krzyżackim oraz ok. 8 tysięcy rycerstwa zachodniego, przy o wiele mniejszych stratach polskich (ok. 2 tysiące w tym głównie jednostki litewskie)
Prawdopodobnie król Władysław nie od razu zdał sobie sprawę z ogromu zwycięstwa, przez co, opóźniając marsz na Malbork, zmarnował możliwość zdobycia ówczesnej stolicy państwa zakonnego.  Kiedy 22 lipca pierwsze oddziały polsko-litewskie dotarły na miejsce, miasto było już gotowe do oblężenia. 19 września Jagiełło wycofał się z okolic Malborka, a niedługo później zawarł z państwem krzyżackim pokój w Toruniu, zadowalając się przywróceniem ziemi dobrzyńskiej do Polski, Żmudzi do Litwy, niewielkimi innymi zyskami terytorialnymi oraz odszkodowaniem w wysokości 10 milionów groszy czeskich, płaconych przez Zakon Krzyżacki.
Z pewnością bitwa pod Grunwaldem zalicza się do jednej z ważniejszych i najbardziej spektakularnych potyczek w historii Polski, jednak zwycięstwo Polaków nie zostało w pełni wykorzystane. Prawdopodobnym jest, że połączone siły litewsko-polskie miały w tamtym okresie możliwość całkowicie zniszczyć i zlikwidować państwo krzyżackie. Nieudolne oblężenie Malborka i późniejszy pokój przedłużył życie temu dziwnemu tworowi państwowemu, skutkując wieloma konfliktami w dalszej historii naszego państwa.

Autor: Karol Zastawny