„Niepodległość w malarstwie - sztuka odrodzonej Polski”.
Treść
W okresie międzywojennym (1918-1939), w wolnej Polsce, malarstwo, uwolnione od tematyki patriotyczno-historycznej, przybierało stopniowo międzynarodowy charakter. W nawiązaniu do zachodnioeuropejskich kierunków: kubizmu, abstrakcjonizmu, futuryzmu, ekspresjonizmu, upraszczano formę i stosowano nowoczesną stylizację. Formiści m.in. Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy), Tytus Czyżewski, Andrzej i Zbigniew Pronaszkowie, skupili uwagę na kompozycji obrazu i jego ekspresji. Kapiści (nazwa grupy wywodzi się od założonego w r. 1923 w Paryżu, przez uczniów Józefa Pankiewicza, m.in. Zygmunta Waliszewskiego, Józefa Czapskiego, Jana Cybisa Komitetu Paryskiego - KP) akcentowali głównie rolę koloru w obrazie, dlatego popularnie zwano ich kolorystami. Malarze zrzeszeni w ugrupowaniu „Rzym”, m.in. Eugeniusz Zak, Ludomir Ślendziński, Własław Skoczylas uprawiali malarstwo wybitnie dekoracyjne, sięgając nierzadko do motywów ludowych, a artyści zdecydowanie awangardowi jak Władysław Strzemiński i Henryk Stażewski zajmowali się malarstwem abstrakcyjnym.
Na uwagę zasługłuje z całą pewnością postać Zofii Stryjeńskiej, która żywo interesowała się folklorem i historią. Wkrótce stworzyła cykl obrazów „Bogowie słowiańscy” i „Tańce polskie”. Znała doskonale polskie stroje ludowe, mitologię słowiańską. Interesowała się nawet odkryciami archeologicznymi. Można tu zauważyć pokrewieństwo duchowe młodej malarki i poety, Bolesława Leśmiana, który w tym samym mniej więcej czasie pisał „Klechdy polskie” — cykl opowieści opartych na folklorze polskim i ruskim. W maju 1913 na łamach „Czasu” (nr 207 i 209) krytyk sztuki Jerzy Warchałowski omówił dokonania Zofii Lubańskiej ogłosił, że pojawił się nowy, „fenomenalny” talent malarski. Trzy lata później zostanie jednym ze świadków ślubu artystki. Zofia weszła wówczas do środowiska inteligencji i cyganerii krakowskiej, poznała rodzinę Żeleńskich, Jachimeckich, Puszetów, Kossaków. Największym sukcesem artystycznym Zofii była Miedzynarodowa Wystawa Sztuki Dekoracyjnej w Paryżu w 1925 roku. Stryjeńska otrzymała 4 Grand Prix za malarstwo ścienne, plakat, tkaninę i ilustrację książkową. Otrzymała wówczas także order Legii Honorowej. Podkreślano we Francji, że twórczość malarki jest na wskroś nowoczesna a zarazem oparta na tradycji polskiej, co dla Zachodu było interesujące. Stryjeńska nie powielała bowiem nowinek francuskich, tylko prezentowała własną wizję i własny, rozpoznawalny styl. Jej obrazy były afirmacją życia i natury, pełne optymizmu, witalności, barwności. Artystka akcentowała, rytm i linię, nie stroniła od dekoracyjnych szczegółów.
Malarstwo dwudziestolecia międzywojennego obfituje w niezwykłe bogactwo kierunków i zjawisk. Można tu wyróżnić zarówno wyspecjalizowane szkoły z własnym odrębnym programem, jak i twórców zupełnie indywidualnych, których dzieła trudno zaliczyć do określonego nurtu. Należy jednak pamiętać, że malarstwo tego okresu ma przede wszystkim charakter awangardowy, wyrasta z buntu wobec zastanych praw świata i ma ambicję stworzenia zupełnie nowego języka sztuki, całkowicie zrywającego z estetyką realizmu.
Wykładu wysłuchało 28 osób. Wszystkich zainteresowanych tematyką niepodległościową zapraszamydo Wielickiej Mediateki na finał projektu, który odbędzie się 6 listopada o godzinie 17:00. Po wykładzie„Życie codzienne i niecodzienne w niepodległej Polsce”, w godz. 18:20-20:01 zapraszamy zainteresowanych do wspólnej rozmowy na temat wolności i niepodległości w ramach wydarzenia 100/100/100 : 100 refleksji o wolności na 100 godzin przed 100-leciem odzyskania niepodległości. W czasie wydarzenia będzie można otrzymać symboliczny upominek, wykonany przez uczestników projektu "Kultura dla seniora. Senior dla kultury" z Wielickiej Strefy Aktywnego Seniora.
BARWY NIEPODLEGŁOŚCI to projekt wielickiej biblioteki pod patronatem Burmistrza Wieliczki, pogłębiający wiedzę o historii Polski z okazji 100. rocznicy Odzyskania Niepodległości przez Polskę. W ramach projektu na terenie Gminy Wieliczka oraz na terenie Powiatu Wielickiego organizowane były wykłady historyczne i warsztaty rękodzielnicze „Biało-czerwone inspiracje”.