O wędrówce wampira w „Ucz się u mistrzów”

Treść

Dr Małgorzata Sokalska przeanalizowała cechy wampirów, które powodują, że istoty te są atrakcyjne dla zwykłych ludzi oraz stanowią bardzo dobry materiał na bohaterów powieści. Pokazana została geneza postaci wampira i jej obecności, imion i postaci w wierzeniach ludowych (wampir, upiór, upiorzyca, upier). Przytoczona została historia autentycznego spotkania z 1816 roku, jakie odbyło się w willi Diodati we Włoszech, w którym uczestniczyli Byron, przyszli Państwo Shelley oraz J. W. Polidori. Ten ostatni, w konkursie na opowieści o duchach, opowiedział historię o wampirach, w której głównymi bohaterami byli lord Ruthven oraz młodzieniec Aubrey. Na kanwie tego opowiadania został później napisany w 1820 roku i wystawiany na deskach teatrów melodramat Le Vampire, a w Polsce Bonawentura Kudlicz oparł się na nim pisząc w 1821 roku „Upiora”. Sztuka ta była wystawiana w wielu miastach polskich, w tym w Wilnie w 1821 roku. W tym samym czasie w Wilnie przebywał Adam Mickiewicz i istnieje duże prawdopodobieństwo, że sztukę tę oglądał i nawet zaczerpnął z niej pewne pomysły do Dziadów, np. część II i postać Gustawa (ducha, powrotnika) wywołana z grobu. Również w części III Dziadów można odnaleźć wątek wampirzy w Pieśni Konrada. Podsumowując, współczesność zawdzięcza wiekowi XIX wizerunek wampira eleganta, działającego na salonach, który zamiast atakować swoje ofiary raczej posługuje się skomplikowaną sztuką uwodzenia. Z kolei nawiązania do ludowych, krwiożerczych upierów można szukać w postaciach zombie.

[AL]