Gotyckie opowieści

Treść

Dr hab. Iwona Węgrzyn rozpoczęła swój wykład omówieniem dwóch sposobów traktowania historii literatury. Można przenieść się w badaniach do danej epoki, „zapominając” przy tym o naszych współczesnych doświadczeniach, albo stosować metodę komparatystyczną – uwzględniając wpływ jaki historyczne zjawiska literackie mają na współczesną kulturę.

0brazem, którym wykładowczyni rozpoczęła omówienie zjawiska gotyku w literaturze i jego genezy była rycina Francisca Goi pt. Kiedy rozum śpi, budzą się demony. Goia ukazał w swym dziele różnicę między tym co jawne, dzienne, a tym co ciemne i nieprzewidywalne, groźne i tajemnicze. Powieść gotycka powstała w Anglii w XVIII w., a jej prekursorem był Hopracy Walpol, który stworzył dzieło Zamczysko w Otranto. Po raz pierwszy w powieści przestrzeń/budynek miały coś do powiedzenia, przekazywały swoje zdanie na temat wydarzeń ze świata ludzkiego i wpływały na ludzkie decyzje; zamczysko stało się także bohaterem powieści. To właśnie zamczyska stały się jednym z głównych motywów pojawiających się w powieściach gotyckich, obok labiryntów. Sławnym rytownikiem, który tworzył surrealistyczne obrazy labiryntów , plątanin schodów i mostów był Giovanni Battista Piranesi żyjący w XVIII w.

Wśród pisarzy powieści gotyku można wymienić Ann Radcliffe – twórczynię tzw. sentimental gothic, Charlotte Bronte (Jane Eyre), G. M. Lewis ( Mnich), Mary Shelley (Frankenstein albo: Współczesny Prometeusz), Charles Maturin (Melmoth the Wanderer), Bram Stoker Award (Dracula ). Wspomniano współczesne filmy i dzieła, które nawiązują do dzieł powstałych w nurcie powieści gotyckiej np. kolekcję różnych ekranizacji Draculi B. Stokera (F. W. Murnau – Nosferatu symfonia grozy; W. Herzog – Nosferatu wampir, Jima Jarmusha - Tylko kochankowie przeżyją; Lśnienie – S. Kubrick) czy powieści Ann Rice – Wywiad z wampirem.

Na następnym spotkaniu 29 kwietnia profesor dr hab. Józef Kąś zaprezetnuje wykład pt. O diabłach i południcach (z refleksji lingwisty i dialektologa nad polską demonologią ludową). Wykład odbędzie się jak zawsze w CER Solne Miasto, w sali B, o godz. 13:30.
Zapraszamy uczniów szkół gimnazjalnych z gminy Wieliczka oraz wybranych uczniów szkół średnich. Szkoły gimnazjalne, które NIE wezmą udziału w najbliższych zajęciach, proszone są o zgłoszenie tego faktu do biblioteki lub Wydziału Edukacji UMiG w Wieliczce.

[AL]