„Ucz się u mistrzów” tym razem w podróży do XVI w.
Treść
Te i inne ciekawostki wyłuskane wprost z literatury staropolskiej były elementem wykładu pt. "Uwaga. Bilety na transportację rozdaję. Czas: wiek XVI. Miejsce: Kraków." profesora dr. hab. Wacława Waleckiego dla wielickiej młodzieży. Wykład ten był jednym z szeregu przygotowanych przez uczonych Wydziału Polonistyki UJ w ramach projektu „Ucz się u mistrzów”.
Profesor postawił sobie za cel ukazać wielickiej młodzieży fascynujący świat ludzi XVI wieku ukazany w polskich tekstach drukowanych o charakterze użytkowym z tamtego okresu. Za przykłady posłużyło kilka tekstów, które zostały zaprezentowane w tłumaczeniu na język współczesny oraz w oryginalnej szwabasze. Wśród nich znalazły się:
a) najstarsze rozmówki polsko-niemieckie z nietypowym doborem fraz uznanych za niezbędne w takiej książeczce (np. ostrzeżenie, iż za obelgi słowne ktoś może posmakować miecza).
b) list studenta do rodziców
c) fragmenty słownika Jana Murmeliusza z XVI w, w którym hasła z odpowiednikami polskimi, niemieckimi i łacińskimi mają układ tematyczny, a gdy autor nie znalazł odpowiednika polskiego do wyrazu niemieckiego i łacińskiego – podawał jego omówienie (opis).
d) Psałterz Krakowski – z nietypowym oznaczeniem psalmów
e) broszura „Dwor, Wspaniałość, powaga y rządy [...] Stanisława hrabi na Wiśniczu i Jarosławiu Lubomirskiego – w którym autor Stanisław Czerniecki na samym końcu zawarł np. spis inwentarza przeznaczonego na wesele córki (np. 60 wołów, 300 cieląt, 500 baranów, 24 jelenie, 30 danieli itp.) oraz dodał, że wesele przebiegło bez żadnej swady.
f) tegoż samego autora „Compendium Ferculorum albo zebranie potraw” - najstarsza polska książka kucharska z takimi rozdziałami jak: O kucharzu i jego powinnościach (np. trzeźwy!), Ozdoba potraw, O obsypywaniu chlebem potraw.
g) Obraz szlachcica polskiego przez Wacława Kunickiego z Domu Bończa wystawiony – z opisem różnych cech wyglądu oraz charakteru jakie posiada typowy szlachcic polski.
Na następny wykład zapraszamy 11 lutego (środa, 13:30, sala B, Solne Miasto). Dr Klaudia Socha przestawi temat „W jaki sposób kultura współczesna sięga do średniowiecza?”.
Szkoły, które nie wezmą udziału w zajęciach, proszone są o zgłoszenie tego faktu do biblioteki lub Wydziału Edukacji UMiG w Wieliczce.
Zapraszamy!
[AL]
