198 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie”

Treść

W nocie na zaproszeniu czytamy: „W 2014 r. przypada 70 rocznica walk wojsk aliantów z Niemcami we Włoszech. Tak zwana bitwa o Rzym (właściwie o Monte Cassino) trwała od 12. 01. do 4. 06. 1944 r. 18 maja II Korpus Wojska Polskiego pod dowództwem gen. Władysława Andersa zdobył wzgórze Monte Cassino. Sprzymierzeni przełamali linię Gustawa i 4. 06. zajęli Rzym. W bitwie o Monte Cassino brali udział wieliczanie: Stanisław Biała, Roman Chadalski, Roman Czajkowski, Adam Dębosz, Jan Donatowicz, Józef Gabryś, Józef Iwulski, Stanisław Janeczek, Tadeusz Jędral, Piotr Halejko, Józef Kasak, Kazimierz Kołomycki, Franciszek Konopka, Władysław Piotrowicz, Edward Orłowski, Bronisław Ostrowski, Henryk Pawlik, Stanisław Ponisz, Jan Rybicki, Ludwik Struzik, Jan Szarek. Polegli na polu chwały i spoczywają cmentarzu na Monte Cassino: Tadeusz Jędral z Wieliczki, Bronisław Ostrowski z Raciborska, Franciszek Klęsk, Rudolf Kurek, Wojciech Sobek z Gdowa, Józef Zięba z Marszowic.”
Oto fotografia i biogram jednego z ww. Piotra Halejki (1901-1987):

Piotr Halejko urodził się 18. 06. 1901 r. w Łopuszance pow. Turka nad Stryjem jako syn Teodora i Marii Halejków. W 1939 r. brał udział w kampanii wrześniowej służac w 51 pułku piechoty Armii Prusy. Dostał się do niewoli sowieckiej i był zesłany na Syberię. Po ucieczce z niewoli, w 1942 r. wstąpił do Wojska Polskiego gen. Władysława Andersa tworzonego w ZSRR. Z tą armią brał udział w marszu bojowym, a następnie w kampanii włoskiej II Korpusu Strzelców Karpackich, m.in. w walkach nad rzeką Chianti i pod Monte Cassino. Po zdobyciu Monte Cassino, Ancony i Linii Gotów, gdzie został trzykrotnie ranny, był odkomenderowany do Podchorążówki Zaopatrzenia i Transportu, którą ukończył w Materze w 1945 r. uzyskujac stopień podporucznika. Od kwietnia 1942 r. do końca wojny był dowódcą plutonu 3 Dywizji Karpackiej, 2 kompanii III batalionu jako saper.

Po wojnie dłuższy czas przebywał w Wielkiej Brytanii w związku z wieloletnią kuracją po kontuzji i ranach odniesionych w walkach. Powrócił do Polski i w 1970 r. zamieszkał w Wieliczce. Tu należał do Związku Bojowników o Wolność i Demokrację, Związku Inwalidów Wojennych. Brał udział w patriotycznym wychowaniu młodzieży, uczestnicząc w spotkaniach z uczniami w szkołach. Był odznaczony Krzyżem Walecznych 1944 r. za walkę pod Monte Cassino, Defanse Medalem 1944 za kampanię włoską, Krzyżem Srebrnym Virtutii Militarii 1944 r. za Monte Cassino. Zmarł 8. 07. 1987 r. Spoczya na cmentarzu komunalnym w Wieliczce kwaterze. XII, rząd 5,grób 11 razem z żoną Matyldą. Informacje o nim znajdujemy w książce Tadeusza Radwańskiego “Karpatczykami nas zwali” (Warszawa, 1978)

Na wstępie spotkania zostaną zaprezentowane: „Teka Edukacyjna – Zbrodnia Katyńska”, wydana przez IPN, „Pierwsza rocznica odsłonięcia i poświęcenia Pomnika Pamięci Żołnierzy ZWZ-AK z Placówki „Sosna- Las” Koźmice Wielkie 131 A, 2 maja 2013-2 maja 2014”, wydanego przez UMiG Wieliczka i zeszyt 142 „Biblioteczki Wielickiej” pt. „197 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie”, z serii: „Wspólne biografie” (3), „Ojciec i syn w rodzinie” (5): „Alfons Długosz (1902-1975), artysta-malarz, fotografik, nauczyciel, twórca i pierwszy dyrektor Muzeum Żup Krakowskich w Wieliczce i Wojciech Długosz (1924-2000), artysta-malarz, scenograf, nauczyciel akademicki w Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie – z Trzebini do Wieliczki” opracowany przez Jadwigę Dudę a wydany przez Powiatową i Miejską Bibliotekę Publiczną w Wieliczce.
Tomasz Seredyński, uczeń Gimnazjum im. św. Kingi w Bochni recytuje wiersz Jana Rostworowskiego “Chwała zwycięzcom”. Z koncertem pieśni patriotycznych wystąpi Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” w Wieliczce pod dyrekcją Jadwigi Szado.

Prelekcje wygłoszą:
- Dr Rafał Dyrcz, Naczelnik Oddziałowego Biura Udostępniania i Archiwizacji Dokumentów Instytuty Pamięci Narodowej Odział w Krakowie - „Bitwa o Monte Cassino w 1944 r. i jej żołnierze”.
- Krystyna Godzik, córka ś. p. Romana Chadalskiego (1914-1996) – „Mój ojciec, Roman Chadalski i jego „Pamiętnik wojenny 1939-1947”.
- Anna Kisiel ze Stowarzyszenia “Klub Przyjaciół Wieliczki” – „Wspomnienie o Romanie Czajkowskim (1911-1997), właścicielu maszynopisu „Pułk 6 Pancerny Dzieci Lwowskich 1941-17. X.1945”.
- Mgr inż. Tadeusz Orłowski – „Mój wujek, Edward Orłowski i jego koledzy z Pułku Ułanów Karpackich: Tomasz Skrzyński redaktor naczelny „Ułana Karpackiego” od nr 133 do nr 157.”
Po prelekcjach zaplanowano czas na wspomnienia wielickich rodzin żołnierzy spod Monte Cassino, które prowadzi mgr Jadwiga Duda, kierownik Działu Regionalnego Powiatowej i Miejskiej Biblioteki Publicznej w Wieliczce, prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”.
Organizatorami spotkania są: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna w Wieliczce-Dział Regionalny, Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Krakowie, Związek Kombatantów i Byłych Więźniów Politycznych RP w Wieliczce, rodziny żołnierzy spod Monte Cassino, Towarzystwo Śpiewacze „Lutnia” w Wieliczce, Stowarzyszenie „Klub Przyjaciół Wieliczki”, Akademickie Koło Wieliczan, Koło Młodych Miłośników Starej Wieliczki.

Tradycyjnie spotkanie zorganizowała, prowadzi, materiały na temat żołnierzy Wojska Polskiego, uczestników bitwy o Monte Cassino z terenu Powiatu Wielickiego gromadzi, opracowuje, udostępnia Jadwiga Duda, kierownik Działu Regionalnego wielickiej biblioteki i prezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki”, tel. 12 278-38-99, e-mail: jadwiga_duda@ poczta.fm oraz dzialregionalny@biblioteka.wieliczka.eu

Spotkanie jest otwarte i może w nim uczestniczyć każdy zainteresowany. Szczególnie do udziału w nim zapraszamy rodziny żołnierzy spod Monte Cassino z naszego terenu.

Jadwiga Duda