53 spotkanie z cyklu "Mnie Ta Ziemia od innych droższa"

Treść

Spotkania z tego cyklu organizuje Jadwiga Duda od stycznia 2010 r. (zapoczątkowane z okazji 720-lecia Wieliczki i prowadzone w wielickiej bibliotece oraz w szkołach w ramach lekcji). Tematem 53 spotkania było "W 70 rocznicę śmierci 10 Polaków, więźniów więzienia przy ul. Montelupich w Krakowie, zastrzelonych przez Niemców w Wieliczce 6. 11. 1943 r. - Pamiętamy!". Przed spotkaniem Jadwiga Duda przekazała uczącej historii fragment "Wspomnień okupacyjnych" Władysława Dudka ps. "Lenard" dotyczący nieudanego zamachu żołnierzy wielickiego "Kedywu" na Urlicha, komisarza Wieliczki i kierownika Wydziału Rolnictwa i Wyżywienia w Starostwie krakowskim. W odwecie za przeprowadzony zamach Niemcy 6.11. (sobota) 1943 r. przywieźli do Wieliczki z więzienia Montelupich w Krakowie 10 Polaków i zastrzelili przy obecnej ulicy Sienkiewicza.

Klemens Sosin, żołnierz ZWZ-AK był świadkiem egzekucji i tak ją opisał: "W mglisty, jesienny poranek, gdy słońce-jakby przez łzy świeciło nad tą polaną- zajechały wrogie auta, z których zgraja uzbrojonych żołdaków hitlerowskich wywlekła 10 młodzieńców, z rękami związanymi w tyle. W koszulach, z obnażonymi piersiami uklękli, patrząc w ruchy wrogów. Uklękli w ostatnim pokłonie najdroższej swej matce - Ojczyźnie, dla której w piersiach ich biło ostatnimi drganiami serce i myśli, które żyjący mógł słyszeć - "Polsko gdziekolwiek bądź jesteś - przyjmij naszą ofiarę dla Twojej wolności i chwały"

Jeszcze jeden wzruszający moment - o to dwaj bracia klęczący obok nachylają się ku sobie i całują się. Żaden z nieszczęśliwych nie płakał w bólu przedśmiertnym. Duma ich bohaterstwa śmiało patrzyła w zaświaty. Gdy oddano strzały - pokotem legli. Drgających dobijano kulami rewolwerów. Wywieziono ich - gdy ciała ostygły.".

Dyrektor szkoły powitała gości, a wśród nich świadków egzekucji i Piotra Marca, przewodniczącego Osiedla Sienkiewicza i radnego Rady Miejskiej. W czasie spotkania uczennice odczytały opis wydarzeń Władysława Dudka, świadkowie egzekucji: Barbara Sosin, córka Klemensa, Tadeusz Walosik podzielili się swoimi przeżyciami, Jadwiga Duda przedstawiła sprawy upamiętnienia egzekucji: Klemens Sosin i jego żona postawili w 1946 krzyż brzozowy, w 1947 r. żelazyny, po wybudowaniu gmachu szkoły nr 3 na ścianie frontowej wmurowano tablicę, a krzyż przeniesiono na cmentarz, w 1998 r. przy ul. Sienkiewicza wzniesiono obelisk, a na cmentarzu w kwaterze XVI pojawił się grób symboliczny.Rozdała uczniom ksero fotografii tych miejsc. Uroczystość zakończono odśpiewaniem hymnu i złożeniem kwiatów, zapaleniem zniczy przy pomniku. Wspólnie odmówiono "Wieczne odpoczywanie" i odśpiewano pieśń "Rozszumiały się wierzby płaczące"

[JD]