186 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie”
Treść
Na zaproszeniu na spotkanie czytamy: „11. 07. 1943 r. rozpoczęła się masowa akcja nacjonalistów z tzw. Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA) przeciwko ludności polskiej na Wołyniu, który od 1919 r. należał do Rzeczpospolitej. W Polsce wydarzenia te określa się mianem rzezi oraz zbrodni wołyńskiej. W trakcie rozpoczętej wówczas ludobójczej czystki etnicznej zginęło na Wołyniu ok. 60. 000 Polaków. Ludobójstwo było kontynuowane w następnych latach 1943-1947 na Podolu, i innych ziemiach Małopolski Wschodniej. Łącznie wymordowano co najmniej 160.000 Polaków znanych z imienia i nazwiska. Nieliczni ocaleli. Byli i tacy, którzy przybyli do Wieliczki i tu mieszkają do dziś.”
Spotkanie w sali rozpoczął Stanisław Kucharczyk, wiceprezes Stowarzyszenia „Klub Przyjaciół Wieliczki” (KPW). Zaprezentował Jadwigi Dudy zeszyt 130 „Biblioteczki Wielickiej” pt. „185 spotkanie z cyklu „Wieliczka-Wieliczanie” z serii: „Zabytki Wieliczki”(26) pt. „Kapliczki, figury i krzyże przydrożne”, który uczestnicy spotkania otrzymali wychodząc z sali.
Z programem artystycznym pt. „Jest taki cmentarz daleki” wystąpili uczniowie Liceum Ogólnokształcącym im. Jana Matejki w Wieliczce pod kierunkiem nauczycielek: Justyny Urbaniec, Zofii Klityńskiej. Scenariusz programu opracowała Justyna Urbaniec. Podstawą montażu poetycko - muzycznego były teksty zawarte w tomie „Katyń w literaturze", wykorzystane zostały również piosenki Lecha Majewskiego „List" i Przemysława Gintrowskiego „Guziki" oraz wykonane przez chór szkolny pod kierunkiem Zofii Klityńskiej utwory: „Hymn Sybiraków" i „Pieśń obozowa". Program artystyczny wywołał wzruszenie wielu zgromadzonych, skupił się bowiem przede wszystkim na relacji jeńców i skazańców z ich bliskimi, a także na tragedii długotrwałego milczenia na temat tej zbrodni. Publiczność występ nagrodziła brawami. Prowadzący spotkanie od organizatorów wręczył nauczycielkom kwiaty i upominki.
Prelekcje wygłosili: dr Lucyna Kulińska, adiunkt na Wydziale Humanistycznym Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, historyk, badacz dziejów ludobójstwa na Kresach Wschodnich RP - „Ludobójstwo ukraińskie na Kresach II Rzeczypospolitej Polskiej w czasie II wojny światowej – szacowanie liczby polskich ofiar”; Irena Wesołowska ze Stowarzyszenia Kresy w Krakowie – „Moje świadectwo o ludobójstwie na Podolu”, ks. Tadeusz Isakowicz-Zaleski, proboszcz parafii ormiańskokatolickiej dla Polski południowej, z siedzibą w Gliwicach, prezes Fundacji im. Brata Alberta w Radwanowicach, autor książek o Kresach Wschodnich - „Przemilczane ludobójstwo na Kresach Wschodnich”, mgr Bogdan i Krzysztof Śmigielscy, wieliczanie, potomkowie kresowian, członkowie Stowarzyszenia Huta Pieniacka - „Po Wołyniu było Podole. Ludobójcza zagłada polskiej wsi Huta Pieniacka 28. 02. 1944 r. - prezentacja filmu „Skrawek piekła na Podolu””, Karol Chudoba, prezes Stowarzyszenie KRESY w Krakowie, Danuta Światły - Smolańska - „Działalność Stowarzyszenia Pomocy Polakom na Wschodzie KRESY w Krakowie”.
W dyskusji głos zabrali: Felicja Koss-Wysocka, Lucyna Kulińska, Marta Lelito, Władysław Grubecki, Marek Kuliński. W spotkaniu uczestniczyło 138 osób. Relacja ze spotkania została opublikowana w zeszycie 131 „Biblioteczki Wielickiej”. Zapraszam do przeczytania tego zeszytu, w którym znajduja sie m.in. świadectwa wieliczan Wojciecha Gawędy, Jana Stawarskiego, Anieli Bireckiej , pochodzących z Kresów.
Organizatorami spotkania były: Powiatowa i Miejska Biblioteka Publiczna - Dział Regionalny, Wydział Humanistyczny Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie, Fundacja im. Brata Alberta w Radwanowicach, Stowarzyszenie Huta Pieniacka, Stowarzyszenie Pomocy Polakom na Wschodzie „Kresy” w Krakowie, Stowarzyszenie „Klub