Wczoraj i dziś biblioteki w Koźmicach Wielkich
Treść
W ramach bibliotecznego projektu "Poznaj swoją bibliotekę" prezentujemy w miesiącu marcu filię biblioteczną w Koźmicach Wielkich.
Znajdująca się w Koźmicach Wielkich filia biblioteczna jest miejscem łączącym ludzi, informacje i idee, wzbogacającym życie mieszkańców i budującym lokalną społeczność. Biblioteka ściśle współpracuje z Przedszkolem Samorządowym i Szkołą Podstawową w Koźmicach. Zmodernizowanie lokalu bibliotecznego oraz nowoczesne wyposażenie umożliwi stworzenie przyjaznych warunków nie tylko do gromadzenia i udostępniania zbiorów,
ale także wspierania rozwoju społeczeństwa, zaspakajania potrzeb edukacyjnych oraz kulturalnych lokalnej społeczności. Ponad to zapewni profesjonalny poziom usług.
Filia w Koźmicach Wielkich jest najstarsza. Ma już 74 lata. Swą działalność rozpoczęła w 1949 roku.
Dzisiejsza filia biblioteczna to dawna Gromadzka Biblioteka w Koźmicach Wielkich, która została otwarta 16 stycznia 1949 r. Wtedy to Zarząd Gminy zakupił kilkadziesiąt książek, które początkowo umieszczono w siedzibie Zarządu (tzw. Stara Poczta). Księgozbiór wypożyczany był wtedy przez jednego z pracowników gminy. Jednak działalność biblioteczna w Koźmicach Wielkich została zapoczątkowana wcześniej, gdy Zarząd Gminy zakupił książki i przekazał je do szkoły, by jeden z nauczycieli zajął się ich wypożyczaniem. Zadania tego podjęła się nauczycielka Anna Surówka, prowadząc bibliotekę bezinteresownie w ramach prac społecznych. Biblioteka mieściła się w jednej z sal szkoły podstawowej. Księgozbiór w momencie powstania placówki liczył ok. 400 książek i szybko się powiększał. Pod koniec 1949 r. liczył ok. 800, a w roku 1953 – 2600 książek.
Gminna Publiczna Biblioteka obejmowała swym zasięgiem teren dawnej gminy zbiorowej w Koźmicach Wielkich czyli 13 wsi. W myśl zaleceń Władz Oświatowych, prowadząca bibliotekę gminną, pani Anna Surówka zorganizowała szereg punktów bibliotecznych w podległych wsiach. Powstało 10 punktów: w Janowicach, Podstolicach, Sygneczowie, Sierczy, Pawlikowicach, Mietniowie, Chorągwicy, Grajowie, Raciborsku i Koźmicach Małych. Poszczególne punkty biblioteczne wymieniały swój przydzielony księgozbiór w bibliotece gminnej.
Za swą pracę w 1953 r. pani Anna Surówka została uhonorowana przez Wojewódzką Radę Czytelnictwa i Książki w Krakowie dyplomem uznania za pracę nad upowszechnianiem czytelnictwa.
Podczas reorganizacji administracji terenowej i rad narodowych w 1957 roku biblioteka staje się Biblioteką Gromadzką, a w 1973 roku w wyniku kolejnej zmiany administracyjnej otrzymuje nazwę Gminnej Biblioteki Publicznej w Koźmicach Wielkich, a w 1976 r. otrzymuje nazwę Filii Bibliotecznej w Koźmicach Wielkich i przyłączona zostaje do Biblioteki Publicznej Miasta i Gminy Wieliczka wchodząc w ten sposób w skład sieci bibliotek publicznych gminy Wieliczka.
Anna Surówka prowadziła bibliotekę do 1959 r., po niej na 2 lata placówkę obejmuje pan Jan Kaczor, pracownik Prezydium Gromadzkiej Rady Narodowej a od 1961 r. pieczę nad biblioteką obejmuje Stefania Górka (Półtorak). Biblioteka przez lata była i jest ośrodkiem kulturalnym i miejscem spotkań mieszkańców. Początkowo gromadzili się w niej starsi, jednak z biegiem czasu zaczęła także dołączać młodzież. Organizowano różnego rodzaju dyskusje nad książką, wystawy oraz wieczory literackie. W 1963 r. powstaje przy bibliotece Koło Przyjaciół Biblioteki.
Na przestrzeni 74 lat nie obeszło się bez licznych przeprowadzek – biblioteka lokowana była w budynkach prywatnych, pomieszczeniach Domu Kultury a obecnie mieści się w podpiwniczeniach Domu Ludowego (pomieszczeniach po dawnym sklepie GS).
1 stycznia 2008 r., po 46 latach pracy bibliotece poświęconych czytelnikom i szerzeniu zamiłowania do książek pani Stefania Półtorak odchodzi na emeryturę. Pieczę nad koźmicką książnicą obejmuje Paulina Wandas a od stycznia 2009 r. filie prowadzi Dorota Grochal. Do wypożyczenia udostępnionych jest 8000 książek. Mamy ponad 500 aktywnie wypożyczających czytelników. Byliśmy pierwszą filią, która już w 2015r, weszła w elektroniczny system wypożyczania książek. W chwili obecnej w sieci działa 9 bibliotek.
W filii bibliotecznej odbywają się spotkania cykliczne, z pośród których wymienić należy:
• Poczytaj mi – czyli cykliczne spotkania literacko-plastyczne
z przedszkolakami,
• Wiem to z… biblioteki – czyli promowanie czytelnictwa w lokalnej społeczności realizowane przy współpracy z okolicznymi szkołami podstawowymi i przedszkolem.
• Na nudę… biblioteka – czyli zajęcia organizowane w ferie, wakacje
• Dookoła świąt – czyli spotkania i zajęcia z okazji świąt stałych, ruchomych
i nietypowych,
• Drugie życie starej rzeczy – czyli rękodzieło dla każdego,
• Rozgryźć Einsteina – doświadczenia fizyko-chemiczne.
Największą grupą odbiorców lekcji bibliotecznych są uczniowie. Ściśle współpracujemy z przedszkolem samorządowym w Koźmicach Wielkich, a także z okolicznymi szkołami. Często odwiedzają nas uczniowie szkoły podstawowej w Koźmicach, a także z Gorzkowa, Byszyc, a nawet z Grajowa i Dobranowic.
Dużym cyklem spotkań realizowanym w okolicznych szkołach były Barwy Niepodległości realizowane w ramach obchodów 100lecia odzyskania niepodległości.
Razem z księdzem Proboszczem przeprowadziliśmy Konkursy wiedzy o Janie Pawle II i Św. Faustynie Kowalskiej. Celem konkursów było propagowanie wiedzy o świętych wśród dzieci i młodzieży.
Wraz z Andrzejem Janowskim przeprowadziliśmy konkurs wiedzy o Koźmicach Wielkich, zrealizowany podczas Dni Koźmic.
Biblioteka czynnie włącza się w imprezy lokalne. Wzięliśmy udział w kilku edycjach Dni Koźmic, a wraz z Jerzym Cholewą uczestniczyliśmy w 55. Zlocie PTTK „Rowerem po złoty liść”, którego finał miał miejsce w Koźmicach.
Bierzemy również udział w ogólnopolskich inicjatywach propagujących zajęcia komputerowe. Współpracowaliśmy z Orange Polska realizując Projekt Orange dla Bibliotek. Był to cykl zajęć informatycznych dla szkol podstawowych obejmujący naukę podstawowej obsługi komputerów, tabletów i zaznajomienia dzieci z nowościami technologicznymi. Obszerny blok poświęcony był cyberprzestępczości, by uczulać dzieci i młodzież na ten problem w sieci.
Dla dorosłych były prowadzone 2 edycje kursów komputerowych, zrealizowane w ramach współpracy z UPC Polska – „Akademia e-seniora”.
Co roku odbywają się spotkania autorskie z twórcami literatury dla dzieci i dorosłych, blogerami, podróżnikami. Odwiedzili nas m.in. Andrzej Pasławski, Ewa Stadtmuller, Agnieszka Frączek, Renata Piątkowska, Karol Kozłowski.
Rocznie w lekcjach bibliotecznych i organizowanych zajęciach bierze udział ok 600 osób.
Przez wiele lat biblioteka borykała się z brakiem zaplecza sanitarnego. Na przełomie 2011/2012r, dzięki inicjatywie ówczesnego sołtysa Kazimierza Windaka, tzw „przyziemie” domu ludowego zyskało nowy image. Biblioteka otrzymała zaplecze kuchenne i wc. W 2019r wystąpiliśmy z projektem rewitalizacji biblioteki w ramach budżetu Obywatelskiego i dzięki głosom naszych wspaniałych czytelników udało się! Otrzymaliśmy fundusze na remont biblioteki. Nowoczesny kącik dziecięcy umożliwił najmłodszym swobodne obcowanie z książkami i spędzanie miło czasu. Jest to miejsce zabawy, czytania i oglądania książek przeznaczonych dla najmłodszych odbiorców.
Nowoczesny wystrój i większe odstępy między regałami w części głównej biblioteki, umożliwiły dorosłym czytelnikom swobodne poruszanie się po wypożyczalni.
